Η ονομασία «σησάμι» μας γυρίζει πίσω στην αραβική simsim, την κοπτική semsem και την Αιγυπτιακή semsent. Οι Ασσύριοι ήθελαν τους θεούς να έχουν πιει, τη βραδιά πριν από τη δημιουργία του κόσμου, κρασί και σησαμέλαιο. Ακόμη πιο παλιά, οι Κινέζοι φωτίζονταν καίγοντας το αρωματικό λάδι που έπαιρναν από τους σπόρους του σουσαμιού. Για τους Βαβυλώνιους, τους Έλληνες, τους Πέρσες, τους Άραβες, το σουσάμι και τα παράγωγά του ήταν πολύτιμα τρόφιμα, φάρμακα αλλά και καλλυντικά. Περισσότερο πρόσφατα στην παγκόσμια ιστορία, οι αφρικανοί σλάβοι πήραν μαζί τους στην αναγκαστική μετανάστευση στην Αμερική, τους σησαμόσπορους που ως σήμερα αποτελούν δημοφιλές συστατικών των πιάτων του αμερικανικού νότου.
Στις μέρες μας, μετά από πρόσφατες επιστημονικές μελέτες μπορούμε να εξηγήσουμε την απίστευτη αρχαία γνώση και να απολαύσουμε το θησαυρό των ευεργετικών δράσεων, χωρίς να χρειαστεί να φωνάξουμε τις μαγικές λέξεις του Αλή Μπαμπά στις Χίλιες και μία Νύχτες «Άνοιξε σουσάμι».
Οι σησαμόσποροι
Το σουσάμι είναι μια αρχαία καλλιέργεια. Οι πηγές μάς μιλούν για καταγωγή από την τροπική Αφρική παρόλο που ορισμένοι ερευνητές επιμένουν στην ινδική προέλευσή του. Πάντως, σήμερα καλλιέργειες σουσαμιού βρίσκουμε κυρίως στην Ινδία, την Άπω Ανατολή, την Κίνα και την Κορέα.
Φυτό μονοετές, το σουσάμι έχει ανθάκια στο χρώμα της λεβάντας, τα οποία ωριμάζοντας σχηματίζουν τον θύλακα που κρύβει τους πολύτιμους σπόρους. Ωμοί, ατόφιοι και απλώς στεγνωμένοι, αποξηραμένοι ή ψημένοι, οι σησαμόσποροι εμφανίζονται με έντονο άρωμα και γεύση που θυμίζει καρύδια και που εντείνεται όταν τους ψήσουμε. Ναι, είναι αυτό το ιδιαίτερο άρωμα που μοσχοβολά η κάθε κουταλιά σησαμέλαιου.
Σησαμέλαιο
Ενώ οι σπόροι του σουσαμιού, λόγω της μεγάλης τους περιεκτικότητας σε έλαια είναι εξαιρετικά ευπαθείς και πρέπει να καταναλώνονται γρήγορα, το σησαμέλαιο είναι εξαιρετικά ανθεκτικό. Αποθηκεύστε το άφοβα για χρόνια. Δεν πρόκειται να ταγγίσει, ακόμη και σε κλίματα θερμότερα από το δικό μας.
Είναι ιδανικό για τηγάνισμα, δεν καπνίζει. Και το σημαντικότερο, με την άνοδο της θερμοκρασίας δεν αυξάνει το ιξώδες του, γεγονός που προσθέτει πολλούς πόντους στην υγιεινή προσέγγιση του θέματος. Αν τώρα εξετάσουμε και τη γαστρονομική σκοπιά, τα ψάρια, τις πατάτες, τα κολοκυθάκια όταν τηγανίζονται με σησαμέλαιο αποκτούν μια έξοχη, τραγανιστή κρούστα. Κι από μέσα παραμένουν στεγνά, δεν τραβάνε λάδι, διατηρώντας τη γευστική τους φυσιογνωμία.
Ταχίνι και χαλβάς
Οι σησαμόσποροι αποφλοιώνονται, πλένονται, φρυγανίζονται και περνούν ανάμεσα από πέτρες που τους συνθλίβουν. Έτσι δημιουργείται το ταχίνι, ο λεπτόρρευστος πολτός που χρησιμοποιείται σε πολλές συνταγές της Μέσης και της Άπω ανατολής. Το επόμενο στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας μας οδηγεί στο χαλβά. Με παιχνιδιάρα κοκκώδη υφή, βελούδινο όγκο και ανατολίτικη γλύκα είναι ένα εξαίρετο γλύκισμα, από μόνο του ή σε συνταγές με σοκολάτα, πορτοκάλι, καφέ, τζίντζερ ή κανέλα.
Πολύτιμο φάρμακο
Οι μικροσκοπικοί σπόροι του σουσαμιού και τα παράγωγά τους έχουν καταπληκτικές ιδιότητες. Σας τις καταγράφουμε.
Καταρχάς, περιέχουν υψηλής βιολογικής αξίας, εύπεπτη φυτική πρωτεΐνη η οποία αναπληρώνει την απουσία του κρέατος, του αυγού, του τυριού ή του γάλακτος. Κι έτσι εξηγείται η ένταξη του ταχινιού και του χαλβά στο νηστίσιμο διαιτολόγιο.
Στη συνέχεια, περιέχουν σε μεγάλο ποσοστό δύο σπουδαίες ουσίες, τις λιγνάνες: σεσαμίνη και σεσαμινόλη, οι οποίες εμποδίζουν την παραγωγή και απορρόφηση της χοληστερόλης, ενώ σε συνδυασμό με μια εξαιρετική και μοναδική στο σουσάμι μορφή της θαυματουργής βιταμίνης Ε, ασκούν ισχυρότατη αντιοξειδωτική δράση ενάντια στις ελεύθερες ρίζες και ενισχύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Κι αυτά είναι μόνο η αρχή. Διότι το σουσάμι και όλα τα παράγωγά του, δηλαδή το σησαμέλαιο, το ταχίνι, ο χαλβάς, όντας ενισχυμένα με τη σπάνια γ-τοκοφερόλη, έναν ισχυρότατο αντιοξειδωτικό παράγοντα, μας προστατεύουν από τον καρκίνο, τις εκφυλιστικές ασθένειες, τις καρδιοπάθειες, τη γήρανση και βελτιώνουν τις επιδόσεις μας στις δραστηριότητες: αθλητικές, ερωτικές και αναπαραγωγικές, παρακαλώ.
Περιμένετε, υπάρχουν κι άλλα ευεργετήματα. Η σεσαμίνη, που αναφέραμε και παραπάνω, επιπλέον αυξάνει τη δράση ορισμένων ενζύμων που βοηθούν το συκώτι να διασπάσει την αιθανόλη. Εδώ λοιπόν, εξηγούνται όλα! Και κυρίως εκείνος ο χαλβάς που κερνούν οι ταβερνιάρηδες στο τέλος της κρασοκατάνυξης, σαν αντίδοτο στο hangover.
Τέλος είναι αγνά, φυσικά προϊόντα που δεν περιέχουν συντηρητικά. Δεν νομίζετε πως αξίζει να τα βάλουμε στο καθημερινό μας διαιτολόγιο;
Κι αν πείτε οτιδήποτε για τις θερμίδες, μάθετε πως τα 100 γραμμάρια ταχινιού ή χαλβά αποδίδουν περίπου 500 θερμίδες, όσες δηλαδή και η αντίστοιχη ποσότητα κίτρινου τυριού ή σοκολάτας.
